“บทความทางวิชาการ” (academic article) เป็นงานเขียนวิชาการซึ่งมีการวิเคราะห์ประเด็นตามหลักวิชาการโดยมีการสำรวจวรรณกรรมและวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ เพื่อสนับสนุนจนสามารถสรุปผลการวิเคราะห์ในประเด็นนั้นได้ต้องเป็นเรื่องที่ผู้อ่านส่วนมากกำลังสนใจอยู่ในขณะนั้น อาจเป็นปัญหาที่กำลังอยากรู้ว่าจะดำเนินต่อไปอย่างไร หรือมี ผลกระทบอะไร หรือเป็นเรื่องที่สอดคล้องกับเหตุการณ์หรือสถานการณ์เข้ายุคสมัย ต้องมีสาระ มีแก่นสารอ่านแล้วได้ความรู้หรือความคิดเพิ่มเติมมิใช่เรื่องเลื่อนลอย เหลวไหลไร้สาระ มีมาตรฐาน
ต้องแทรกทัศนะข้อคิดเห็น ข้อวินิจฉัยของผู้เขียนแทรกอยู่ด้วย มีวิธีการเขียนที่ชวนให้น่าสนใจ น่าอ่าน สร้างความเพลิดเพลินและชวนคิดด้วยเนื้อหาสาระและวิธีการเขียนที่เหมาะกับระดับของผู้อ่านแต่ละระดับการศึกษา โดยรูปแบบประกอบด้วยการนำความที่แสดงเหตุผล หรือที่มีของประเด็นที่ต้องการอธิบายหรือวิเคราะห์
กระบวนการอธิบายหรือวิเคราะห์และบทสรุป มีการอ้างอิงบรรณานุกรมที่ครบถ้วนและสมบูรณ์ โดยบทความวิชาการ หรือ Academic Article จะมีลักษณะเฉพาะอยู่หลายประการ และการเผยแพร่ความรู้ทำได้หลายวิธี เช่น การสอนงาน การบรรยาย การสาธิตและการเขียนเผยแพร่ความรู้สำหรับนักวิชาการ และนักวิจัยจะทำใน
รูปของงานวิชาการเรียกว่า “บทความ” (article) เป็นรูปแบบการเขียนประเภทหนึ่ง ที่ผู้เขียนต้องการสื่อสารข้อเท็จจริง และความคิดเห็นเกี่ยว กับเรื่องใดเรื่องหนึ่งให้กับผู้อ่าน เนื้อหานำเสนอจากข้อมูลจริงไม่ใช่เรื่องแต่งหรือคิดขึ้นจากจินตนาการมีลักษณะเป็นข้อเขียนขนาดสั้น
สำหรับ “บทความวิจัย หรือ Research Article หรือ Journal” เป็นบทความที่เป็นผลงานต่อเนื่องสกัดมาจากงานวิจัย บทความประเภทนี้เป็นบทความที่ ประมวลผล สรุปกระบวนการวิจัยให้มีความกระชับและสั้นเพื่อนำเสนอตีพิมพ์เผยแพร่ในในวารสาร สื่อสิ่งพิมพ์ หรือการประชุมสัมมนาวิชาการ
การพิมพ์เผยแพร่บทความวิจัย หรือ Research Article หรือ Journal ต้องผ่านการตรวจสอบเนื้อหาสาระ และรูปแบบการจัดพิมพ์ให้ได้ตามเกณฑ์มาตรฐานของวารสาร หรือคณะกรรมการประเมินองค์ประกอบของบทความ บทความโดยทั่วไปจะมีเนื้อหาที่สำคัญอยู่ 3 ส่วน คือ ส่วนประกอบตอนต้นหรือส่วนนำ ส่วนเนื้อหา และส่วนท้าย
การเขียนงานวิชาการแต่ละประเภทนั้น จะมีเทคนิคและวิธีการที่เหมือนและแตกต่างกัน โดยในส่วนของบทความทางวิชาการ และบทความวิจัย หรือ Research Article หรือ Journal ก็จะมีองค์ประกอบต่างกัน ทั้งนี้สามารถสรุปในเชิงเปรียบเทียบระหว่างบทความวิชาการ หรือ Academic Article และบทความวิจัย หรือ Research Article หรือ Journal ได้
ที่มา : ดร. วรางคณา จันทร์คง, ม.ม.ป.
